Podatek PCC przy zakupie mieszkania – Standardowe zasady
Zacznijmy od podstaw. Przy umowie sprzedaży nieruchomości lub spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu na rynku wtórnym (czyli nie od dewelopera), kupujący jest zobowiązany zapłacić podatek od czynności cywilnoprawnych (PCC). Stawka tego podatku wynosi 2% wartości rynkowej nabywanej nieruchomości lub prawa. Co ważne, podatek ten jest pobierany przez notariusza w momencie podpisywania aktu notarialnego umowy sprzedaży. Notariusz, jako płatnik, przekazuje następnie pobraną kwotę do właściwego urzędu skarbowego.
Nowe zwolnienie z PCC – Kto może skorzystać?
Dobra wiadomość dla kupujących swoje pierwsze mieszkanie pojawiła się 31 sierpnia 2023 roku. Tego dnia weszła w życie nowelizacja Ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych, która wprowadziła nowy punkt 17 do artykułu 9, ustanawiając zwolnienie z PCC. Aby z niego skorzystać, muszą być spełnione łącznie trzy warunki:
1. Rodzaj transakcji: Zwolnienie dotyczy wyłącznie umowy sprzedaży. Inne formy przeniesienia własności, jak darowizna, zamiana czy umowa dożywocia, nie są objęte tą ulgą.
2. Przedmiot transakcji: Musi to być:
- Prawo własności lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość, LUB
- Prawo własności budynku mieszkalnego jednorodzinnego, LUB
- Spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego albo domu jednorodzinnego.
Zwolnienie nie obejmuje lokali użytkowych. Co do zasady, dotyczy nabycia całego prawa – interpretacje wskazują, że zakup samego udziału (chyba że jest to jednoczesny zakup wszystkich udziałów przez osoby spełniające warunki) nie podlega zwolnieniu. W przypadku zakupu działki zabudowanej domem jednorodzinnym, zwolnienie obejmuje całą nieruchomość (grunt wraz z budynkiem).
3. Status kupującego: Kupującym musi być osoba fizyczna (lub osoby fizyczne), która w dniu sprzedaży oraz przed tym dniem nie posiadała i nie posiada żadnego z wyżej wymienionych praw (własności mieszkania, domu, spółdzielczego prawa do lokalu/domu mieszkalnego) ani udziału w takim prawie.
Wyjątek: Od tej reguły istnieje jeden wyjątek – posiadanie udziału w prawie jest dopuszczalne, jeśli udział ten nie przekracza lub nie przekraczał 50% i został nabyty w drodze dziedziczenia.
Ważne przy współwłasności: Jeśli mieszkanie kupuje kilka osób (np. małżonkowie, partnerzy, rodzeństwo), każda z tych osób musi indywidualnie spełniać warunek nieposiadania wcześniej nieruchomości mieszkalnej (lub spełniać warunek wyjątku spadkowego). Jeśli choć jeden ze współkupujących warunku nie spełnia, zwolnienie nie będzie mogło być zastosowane do całej transakcji.
Ważne szczegóły i interpretacje – O czym pamiętać?
Początkowo nowy przepis budził pewne wątpliwości interpretacyjne. Ministerstwo Finansów, w odpowiedzi na zapytania Krajowej Rady Notarialnej, przedstawiło kilka istotnych wyjaśnień:
- Brak księgi wieczystej dla lokalu nie wyklucza możliwości skorzystania ze zwolnienia.
- Posiadanie lub posiadanie w przeszłości prawa do nieruchomości mieszkalnej poza granicami Polski również dyskwalifikuje z możliwości skorzystania ze zwolnienia.
- Obywatelstwo czy miejsce zamieszkania kupującego nie mają znaczenia dla zastosowania ulgi.
W praktyce, aby skorzystać ze zwolnienia, kupujący składa przed notariuszem oświadczenie (pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń), że spełnia ustawowe warunki – przede wszystkim ten dotyczący nieposiadania innych nieruchomości mieszkalnych.
Rola notariusza w Łodzi przy zwolnieniu z PCC
Jako płatnik podatku PCC, notariusz ma obowiązek zweryfikować, czy w danej sytuacji można zastosować zwolnienie. Odbywa się to na podstawie analizy dokumentów oraz wspomnianego oświadczenia kupującego. Prawidłowe zastosowanie zwolnienia jest kluczowe, ponieważ to notariusz odpowiada przed urzędem skarbowym za pobranie lub niepobranie podatku.
Jako notariusz w Łodzi, działający w centrum Łodzi, blisko ulicy Piotrkowskiej, przykładamy szczególną wagę do rzetelnej analizy każdej sytuacji i prawidłowego stosowania tego zwolnienia, aby zapewnić naszym Klientom bezpieczeństwo prawne i należne im korzyści finansowe. Prawidłowe zastosowanie zwolnienia to realna oszczędnosc dla Klienta, często liczona w tysiącach złotych. Dlatego przy wyborze kancelarii warto zwrócić uwagę na doświadczenie i dokładność, a nie kierować się wyłącznie hasłem „tani notariusz” – pewność prawna i uniknięcie problemów podatkowych są bezcenne.
Podsumowanie – Twoja oszczędność przy pierwszym M
Zwolnienie z 2% podatku PCC przy zakupie pierwszego mieszkania lub domu na rynku wtórnym to znacząca ulga finansowa. Pamiętaj o kluczowych warunkach: musi to być umowa sprzedaży konkretnego typu nieruchomości mieszkalnej, a Ty (oraz ewentualni współkupujący) nie możesz posiadać ani nie posiadałeś wcześniej innego mieszkania czy domu (z wyjątkiem małego udziału nabytego w spadku). Przed wizytą u notariusza upewnij się, że spełniasz każdy warunnek.
Zapraszamy do Kancelarii Notarialnej w Centrum Łodzi
Planujesz zakup swojego pierwszego mieszkania w Łodzi i chcesz dowiedzieć się więcej o zwolnieniu z PCC lub innych aspektach prawnych transakcji? Skontaktuj się z nami. Nasza Kancelaria Notarialna, zlokalizowana przy Placu Wolności 12 (w pobliżu ul. Piotrkowskiej), służy pomocą i profesjonalnym doradztwem.
